Günümüz koşullarını göz önüne alarak köklü değişiklikler getiren Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile birlikte ticaret hayatında önemli değişiklikler yapılmıştır.
Bu yazımızın amacı işletme sahibi, ortak ve yöneticilerinin ticaret hayatlarında kullanabilecekleri kanuni haklar ve avantajlarının neler olduğu konusunda farkındalık yaratmaktadır. Ele alacağımız konu limited şirket ortaklarını ve yöneticilerini yakından ilgilendirmekte olup, şirketlerini anonim şirkete dönüştürmeleri halinde veya yeni bir şirket kurarken anonim şirket olarak kurmaları durumunda ne gibi avantajlar elde edecekleri ile ilgilidir. Ayrıca şirket kuracak olanların Anonim Şirket mi kurmalıyız yoksa Limited Şirket mi kurmalıyız sorularının cevabını bulacakları tablomuz aşağıda sunulmuştur.
Yeni TTK kapsamında, Anonim Şirketlerin Limited Şirketlere göre avantajları karşılaştırmalı olarak aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
| Konu | Limited Şirket | Anonim Şirket | Avantajları |
| Limited şirket | Anonim şirkete göre kurumsal olarak zayıf algılanmaktadır. | Şirket türü olarak güçlü algılanmaktadır. | Halk arasında Anonim Şirket, Limited şirkete göre daha kurumsal ve güçlü olarak algılanmaktadır. |
| Ortak Sayısı | Yeni TTK ile tek ortaklı da kurulabilmektedir. | Yeni TTK ile tek ortaklı da kurulabilmektedir. | Yeni Türk Ticaret Kanunu ile Anonim şirketler en az bir gerçek veya tüzel kişi ile kurulabilmektedir. Tek ortaklı Anonim Şirket kurulabilmektedir ve ortak sayısında bir üst sınır bulunmamaktadır. |
| Yönetim Kurulu / Şirket Müdürü | En az bir şirket müdürü atanmalıdır. | Tek kişilik yönetim kurulu kurulabilir. | Eski TTK’ya göre en az üç kişiden oluşması gereken Anonim Şirket yönetim kurulu yeni TTK ile tek kişi olarak kurulabilmektedir. |
| Kamu Borçlarına Karşılık Sorumluluk | Ortaklar sermaye payları oranında ve tüm mal varlıkları ile sorumludur. | Anonim şirket ortakları taahhüt ettikleri sermaye ile sorumludur. | Limited şirket ortakları kamu borçlarına karşı tüm mal varlıkları ile sorumlu iken, yönetim kurulu üyesi olmayan Anonim şirket ortakları sadece taahhüt ettikleri sermaye ile sorumludur. |
| Hisse Senedi / İlmühaber Bastırılması | Hisse senedi veya geçici ilmühaber bastırılamaz. | Hisse senedi veya geçici ilmühaber bastırılabilmektedir. | Limited şirket hisse senedi bastıramaz iken anonim şirket hisse senedi veya geçici ilmühaber bastırabilmektedir. |
| Hisse Senedi Güvenliği | Hisse senedi veya geçici ilmühaber bastırılamaz. | Hisse senedi veya geçici ilmühaber nama veya hamiline olarak bastırılabilmektedir. | Hisse senetleri veya geçici ilmühaberler nama veya hamiline bastırılabilmekte olup, hisse senedi güvenliği açısından nama yazılı hisse senetleri tercih edilmektedir. Ayrıca matbaa veya herhangi bir yerden bastırılması gerekmemekte olup maliyetsiz bir şekilde hisse senedi/geçici ilmühaber bastırılabilir. |
| Hisse Devri Tescil Zorunluluğu | Ticaret sicil zorunluluğu bulunmaktadır. | Ticaret sicil zorunluluğu bulunmamaktadır. Sadece hisse senedi/ilmühaber ciro edilerek prosedür, maliyet ve zaman kolaylığı sağlamaktadır. | Limited şirketlerde hisse devri yapıldığında ticaret tescil zorunluluğu bulunmaktayken anonim şirketlerde hisse devrinde tescil zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu işletmelere prosedür, zaman ve maliyet açısından avantaj sağlamaktadır. |
| Hisse Devrinin Vergisel Avantajları | Limited şirket hisse devri gelir vergisine tabidir. | En az 2 yıl süre iktisap edilen bastırılmış hisse senedi/ilmühaber devri GVK mük 80/1 maddesine göre değer artış kazancı konusuna girmemektedir. | Limited şirket hisse devri herhangi bir iktisap süresi sınırlaması bulunmaksızın gelir vergisine tabiyken anonim şirkette bastırılmış olan hisse senedi/ilmühaber en az iki yıl süre iktisaptan sonra devredilirse değer artış kazancı konusuna girmemektedir. |
| Geriye dönük 2 yıl iktisap edinme avantajı | Limited şirket hisse devri gelir vergisine tabidir. | Limited şirket ortağı anonim şirkete dönüşmeden 2 yıl önce ortak olduysa vergi avantajından doğrudan yararlanabilmektedir. | Örneğin 01.01.2011 tarihinde ortak olduğu Ltd. Şirket 01.01.2013 tarihi itibarıyla Anonim Şirkete dönüşür ve hisse senedi veya geçici ilmühaber bastırırsa ortak hisselerini sattığında ne kadar karlı bir satış yaparsa yapsın hisselerini 2 yıldan fazla elinde bulundurduğu için hiçbir vergi ödemeyecektir. |
| Halka Açılabilme | Halka açılamaz. | Halka açılabilir. | Anonim şirket halka açılarak sermaye girişi ile finansal imkan sağlayabilir. |
| Tahvil İhracatı | Tahvil ihraç edemez. | Tahvil ihraç edebilir. | Anonim şirket tahvil ihraç ederek finansal borçlanma imkanı yaratabilir. |
| Yetki ve Sorumluluk Dağıtımı | Organizasyon esnekliğinden yoksun. Yetkileri düzenlemek oldukça zor ve katıdır. | İç Yönerge, görev taksimi tanımlanarak imza yetkisi verilerek sorumluluk ve yetki devri sağlanabilir. Hem de vekalet çıkartma, vekalet takibi ve maliyetinden kaçınılabilir. | İyi tasarlanmış bir iç yönerge/görev taksimi ile Anonim Şirket yetkileri devri / dağıtımı sağlanabilir ve sorumluluklar paylaşılabilir. |
| Trafik Sigorta ve Kasko Maliyetleri | Şirket devamlılığından dolayı maliyetler avantajsız devam etmektedir. | Sigorta risk primleri yeniden hesaplanmakta ve trafik sigorta ve kasko maliyetleri düşmektedir. | Tür değiştirecek olan araç filosu büyük firmalar çeşitli sebeplerden dolayı artan trafik sigorta risk primlerini düşürebilir ve ciddi kazanımlar elde edebilirler |
Diğer taraftan Yeni TTK kapsamında, Anonim Şirketlerin Limited Şirketlere göre bazı dezavantajları da bulunmakta olup, bunlar da karşılaştırmalı olarak aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
| Konu | Limited Şirket | Anonim Şirket | Dezavantajları |
| Avukat ile sözleşme yapma zorunluluğu | Sözleşmeli avukat bulundurmak zorunda değildir. | 1136 sayılı Avukatlık Kanunu gereği sermayesi TTK’da öngörülen esas sermaye tutarının 5 katı olan şirketler sözleşmeli avukat bulundurmalıdır. | Bu zorunluluk kanuni olup hiçbir hukuki uyuşmazlığı olmayan anonim şirket için ek külfet olabilmektedir. Ayrıca ilgili Baro bu konuda takipçi olmaktadır. |
| Damga Vergisi Mükellefiyeti | Sürekli damga vergisi mükellefiyeti tescil zorunluluğu yoktur. | Damga Vergisi Kanunu maddesine istinaden sürekli damga vergisi mükellefiyeti tescil edilmeli ve damga vergisi defteri onaylatılmalıdır. | Kanuni bir zorunluluk olan bu uygulama işletmelere operasyonel bir yük doğururken damga vergisi doğan mükellefler için damga vergisi mükellefiyet sistemine geçilmesi finansal avantajlar sağlayabilmektedir. |
Yukarıdaki tablolardan da görüldüğü gibi; anonim şirkete dönüşmek veya limited şirket yerine anonim şirket kurmak birçok perspektif açısından kanuni hak ve avantajlar sağlamaktadır. Cumhuriyetimizin 100. yılı için konulan hedefler göz önüne alındığında ülkemize gelecek olan yabancı yatırım, yatırımcılar ve uluslararası ticaret ortamı ile bütünleşmiş bir ekonomi için şirketlerimizi anonim şirkete dönüştürmenin avantajlarından yararlanılabilir.
Nevi değişikliği işlemlerine başlanmadan önce gerekli evraklar listesi ve kontrol listesi hazırlanmalı, işletmeye vergi ödeme kolaylığı için vergi planlaması yapılmalı, ekstra zaman ve işgücü harcamamak için prosedür ve zaman (beyan dönemi, takvim) planlaması yapılmalı,
sürpriz vergilerle karşılaşmamak için ilgili kanunlar (Kurumlar Vergisi Kanunu, Damga Vergisi Kanunu ve Harçlar Kanunu, Ticaret Kanunu) ve maliyet dikkate alınmalıdır.
Unutulmamalıdır ki, makalemiz sadece sizler için farkındalık yaratmak amacıyla yazılmış olup; nevi değişikliği, şirket kuruluşu gibi konularda SMMM, YMM veya uzman kişilerin görüşleri alınmalı ve birlikte hareket edilmelidir.
SMMM lerden kurulmuş konusunda uzman ekibimizin desteğine ihtiyacınız olduğunda bizimle iletişime geçebileceğinizi hatırlatmak isteriz.
Bol kazançlar…